محبوبه علیپور
در روزهای اخیر شاهد انعقاد تفاهم‌نامه‌هایی بین مجمع خیران توسعه و ترویج آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، دانشگاه فنی وحرفه‌ای خراسان‌رضوی و سازمان آموزش استثنایی کشور بودیم که هدف اصلی این تفاهم‌نامه‌ها، افزایش تعامل لازم بین دستگاه‌های یاد شده و آموزش و مهارت‌افزایی به دانش‌آموزان با نیازهای ویژه و حمایت از ایده‌های برتر هنرآموزان است. این در حالی است که با وجود تدوین برنامه‌های متعدد در زمینه توانمندسازی و مهارت‌افزایی از سوی نهادهای مختلف هنوز هم نیروی انسانی ما در این زمینه با چالش‌های متعددی مواجه هستند.
*غفلت از آثار طرح‌های مهارت‌آموزی در نظام آموزشی
مدیرعامل مجمع خیران توسعه و ترویج آموزش‌های فنی و حرفه‌ای با تأیید کاستی‌های موجود، به تأثیر برنامه‌های مهارت‌آموزی بر گسترش فرهنگ کار در جامعه اشاره کرده و می‌گوید: به طور کلی تفکر تقویت فرهنگ کار می‌تواند تمامی گروه‌های جامعه را تحت پوشش قرار دهد، چنانکه برخی از این طرح‌ها را باید ریشه‌ای و بنیادی دانست که از این موارد می‌توان به آموزش مهارت به دانش‌آموزان پایه دوم ابتدایی اشاره کرد. به این ترتیب دانش‌آموزان در قالب‌هایی با نشاط با تکنیک‌های مختلف مهارت‌آموزی آشنا شده و به دنبال تمرین این تکنیک‌ها نسبت به استعدادهای خود آگاهی پیدا می‌کند. همچنین در ادامه همین روند آموزشی، در مقطع متوسطه اول نیز دانش‌آموزان در قالب طرح «ایران مهارت» که حاصل تفاهم‌نامه آموزش و پرورش با سازمان فنی و حرفه‌ای است، مهارت‌های تخصصی را فرا می‌گیرند.
منصوره شریف‌الحسینی تأکید می‌کند: اجرای این گونه برنامه‌ها شاید در حال حاضر نتیجه و ثمره ملموسی در نظام آموزشی ما نداشته باشد، اما به طور حتم در سال‌های آینده می‌تواند زمینه بهره‌مندی از نیروی انسانی توانمند و کارآمد را در بدنه جامعه فراهم کند، چرا که در حال حاضر ما نگران هدررفت توان نیروی انسانی هستیم که در نظام آموزشی متناسب با استعدادهای ذاتی و نیاز جامعه تربیت نمی‌شوند. این در حالی است که برای تربیت هر دانش‌آموزی که دیپلم گرفته، به دانشگاه رفته و مدارج علمی را طی می‌کند، میلیون‌ها تومان هزینه می‌شود، در حالی که بسیاری پس از پایان تحصیلات دانشگاهی بیکار می‌شوند، چرا که این افراد یا علاقه‌ای به رشته تحصیلی خود نداشته و یا استعدادی در این زمینه ندارند و یا آنکه جامعه در شرایط امروزی نیازی به رشته یاد شده احساس نمی‌کند. به این ترتیب مجمع خیران توسعه و ترویج آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در قالب برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت نسبت به پیشگیری از هدررفت توان جامعه وارد عمل شده است. چنانکه در همین عرصه نهادهای تأثیرگذار در روند مهارت‌آموزی و توانمندسازی نظیر آموزش وپرورش، دانشگاه فنی و حرفه‌ای و سازمان آموزش فنی وحرفه‌ای؛ در کنار جمع خیرین کارآفرین صنعت کشور نقش‌آفرین هستند.
وی درباره کاستی‌های اجرای «طرح ایران مهارت» در مدارس نیز اظهار می‌کند: این طرح قانون بوده و همه مدارس ملزم به اجرای آن هستند، بنابراین اگر در حال حاضر در مدارس غیردولتی جدیت بیشتری برای اجرای طرح یاد شده می‌بینیم، شاید هدف جذب بیشتر دانش‌آموزان باشد. همچنین در مدارس دولتی اگر نقص‌هایی وجود دارد شاید به دلایل متعدد همانند نبود اعتبارات وعدم‌مشارکت اولیا باشد. از این رو ضروری است خانواده‌ها به عنوان یک مطالبه قانونی پیگیر نحوه اجرای این طرح باشند. نکته دیگر اینکه رسانه‌ها نیز باید نسبت به احقاق حقوق دانش‌آموزان و اجرای بهینه چنین طرح‌هایی همت کنند. چنانکه وقتی در جایی ۵۰ هزار تومان بیشتر از میزان مصوب و متعارف دریافت می‌شود تمام رسانه‌ها واکنش نشان می‌دهند پس چرا در برابر ضعف‌هایی که در زمینه مهارت‌آموزی و توانمندسازی دانش‌آموزان که آینده‌ساز کشور محسوب می‌شوند، واکنش‌های اثرگذاری وجود ندارد؟ در واقع باید منطقی نگاه کرد که صدمه دریافت چند هزارتومان شهریه بر روند توسعه کشور و تربیت نیروی انسانی کارآمد بیشتر است یا غفلت از اجرای شایسته قوانین و مطالبات جامعه دانش‌آموزی؟
مدیرعامل مجمع خیران توسعه و ترویج آموزش‌های فنی و حرفه‌ای می‌افزاید: در حال حاضر در نظام آموزشی به گروه‌های هدف که فرزندان این سرزمین هستند به عنوان یک ماشین نگاه می‌کنیم. چنانکه خانواده‌ها ترجیح می‌دهند فرزندانشان ساعت‌ها به تحصیل امور نظری بپردازند، اما آموزش مهارت را چندان الزامی نمی‌دانند. به هر روی شاید تمام مدارس ما امکانات زیرساختی برای اجرای این گونه برنامه‌ها نداشته باشند، اما همان میزان مدارسی که دارای این شرایط هستند نیز نسبت به آموزش مهارت‌ها توجه کافی نشان نمی‌دهند. چنان که می‌توان ادعا کرد به این دستورالعمل به میزان یک دهم نیاز آموزشی جامعه پرداخته نشده است.
شریف‌الحسینی تصریح می‌کند: براساس تجربه به این باور رسیدیم که چنانچه افراد مهارت‌های لازم را در زمینه‌های شغلی داشته باشند بلاتکلیف و سرگردان نمی‌مانند و جایی را در چرخه اشتغال پیدا می‌کنند.
نظر شما